مطالعه تنوع مورفولوژیکی بارانک در جنگل های ارسباران

هدف از انجام این تحقیق ارزیابی نقش ژنوتیپ و محیط در تنوع مرفولوژیک صفات میوه و برگ گونه بارانک در جنگلهای ارسباران بود. برای این منظور، به تعداد کافی برگ و میوه از 30 درخت بارانک از سه جمعیت در جنگلهای ارسباران واقع در ارتفاعات 1350، 1600و 1950 متر از سطح دریا جمع آوری گردید. پس از اندازه گیری خصوصیات مرفولوژیکی، داده های حاصل از اندازه گیری صفات مختلف بر اساس طرح آشیانه ای با استفاده از بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. اجزای واریانس محیطی و واریانس ژنتیکی بر اساس امید ریاضی میانگین مربعات بر آورد گردیدند. نتایج تجزیه داداه ها نشان داد که همه صفات به جز صفات عمق لب های کناری و تعداد دانه در هر میوه به طور معنی داری در رویشگاهها تفاوت داشتند (p<0.01)، اما تفاوت بین ژنوتیپ های (درخت های) درون رویشگاه ها فقط از نظر صفات شکل برگ، شکل قاعده برگ و وزن میوه معنی دار (p<0.01) بود. درون جمعیت منطقه یک (تنباکولو) اختلاف بین پایه ها فقط از نظر شکل برگ ، شکل قاعده برگ، زاویه قاعده برگ و عمق لب های کناری، در جمعیت منطقه 2(هوش) اختلاف بین پایه ها تنها در خصوصیات زاویه قاعده برگ (p <0.05) و عمق لب های کناری (p <0.01) و در جمعیت منطقه انیق اختلاف بین پایه ها از نظر صفات طول دمبرگ و شکل برگ (p <0.05) و شکل قاعده برگ، زاویه قاعده برگ و عمق لب های کناری(p <0.01) معنی دار شد. مقدار وراثت پذیری صفات از حداقل 13/0 برای صفت عمق لب های کناری تا حداکثر 0.92 برای صفت زاویه قاعده برگ در نوسان بود. نتایج این تحقیق نشان داد که تنوع درون جمعیتی بارانک کم و تنوع بین جمعیتی آن بالا می باشد، همچنین وراثت پذیری صفات شکل برگ، زاویه قاعده برگ، تعداد دانه در هر میوه و وزن دانه ها از سایر صفات بیشتر بود. نتایج این تحقیق نشان داد که از نظر صفات ذکر شده بیشتر تنوع موجود در جمعیت ها ناشی از تفاوت های ژنوتیپی بوده و محیط نقش کمتری داشت